राष्ट्रपतिद्वारा इन्द्रजात्राको अवलोकन

काठमाडौं । सांस्कृतिक एवम् ऐतिहासिक पर्व इन्द्रजात्राको राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले अवलोकन गरेका छन् । राष्ट्रपति पौडेलले बिहीबार जुद्ध शालिकदेखि गद्दी बैठकसम्म पैदल पुगेर जात्रा अवलोकन गरेका हुन् । इन्द्रजात्रा अवलोकन गर्न राष्ट्राध्यक्ष जुद्द शालिकबाट पैदल गएको यो पहिलो पटक हो । यसअघिका राष्ट्रप्रमुखहरू गद्दी बैठकअघिसम्म नै गाडीमा जाने गरेका थिए । यस्तै, जात्रा अवलोकन गर्न उपराष्ट्रपति रामसहाय प्रसाद यादव, प्रधानन्यायाधीश विश्वम्भरप्रसाद श्रेष्ठ, सभामुख देवराज घिमिरे, राष्ट्रियसभाका अध्यक्ष गणेशप्रसाद तिमल्सिना, मन्त्रीहरू, सांसद, प्रदेशसभा सदस्य, स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिलगायत सहभागी सबै पैदल गद्दी बैठकसम्म पुगेका थिए ।

जात्राका अवसरमा राष्ट्रपति पौडेलले श्रीगणेश, श्रीभैरव र श्रीकुमारीको रथमा दक्षिणा चढाई यात्रा गराउने अनुमति दिएका थिए । यसपछि श्रीगणेश, श्रीभैरव र श्रीकुमारीको रथयात्रा गरिएको थियो ।

भाद्र शुक्ल द्वादशीका दिन मङ्गलबार बिहान हनुमानढोका दरबार क्षेत्रमा इन्द्रध्वजोत्थान गरी सुुरु भएको इन्द्रजात्राको बिहीबार मुख्य दिन हो । बिहीबार तल्लो टोलमा रथयात्रा चलाइने गुठी संस्थान काठमाडौं शाखाले जनाएको छ । यस्तै, शुक्रबार माथिल्लो टोलमा रथयात्रा गरिने बताइएको छ । यस्तै, असोज १५ गते महिलाले मात्र रथ तानी नानीचा यात्रा चलाइने छ । सोही दिन बेलुकी राष्ट्रपति पौडेल हनुमानढोका दरबार गएर कुमारीबाट टीका एवम् प्रसाद ग्रहण गर्ने कार्यक्रम पनि रहेको छ । टीका र प्रसाद ग्रहण गरेपछि राष्ट्राध्यक्षले कुमारीसँग खड्ग साट्ने परम्परा छ ।

असोज १५ गते सोमबार राति ८ः३७ बजे इन्द्रध्वज पतन गरेपछि इन्द्रजात्रा समाप्त हुन्छ । पतन गरेपछि इन्द्रजात्राको लिङ्गोलाई टेकु दोभानस्थित बाग्मती किनारमा सेलाइन्छ । लिङ्गो सेलाउन घिसारेर लैजाने परम्परा रहेको छ । नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक समितिले निकालेको साइतमा लिङ्गोका लागि रुख काट्न वनयात्रा गरेपछि यो जात्राको प्रक्रिया सुरु हुन्छ । वनयात्रा, रुख कटान, लिङ्गो नगर प्रवेशलगायतको विधिपछि भाद्र शुक्ल द्वादशीका दिन इन्द्र ध्वजोत्थान गरिन्छ । इन्द्रजात्रा प्रताप मल्लको पालामा सुरु भएको विश्वास गरिन्छ । इन्द्रजात्रामा रथयात्राको चलन भने राजा गुणकामदेवले सुरु गरेका थिए । उपत्यकामा मनाइनेमध्ये यो लामो जात्रा हो । वर्षा र सहकालका देवताका रूपमा इन्द्रको पूजा गरिने चलन रही आएको छ । जात्राका अवसरमा लाखे नाच, दशअवतार नाचलगायत, महाकाली नाच, रामचन्द्र नाच, पुलुकिसी नाचलगायत सांस्कृतिक झाँकी, नाचगान हुने गर्छ । यस पर्वका अवसरमा बिहीबार काठमाडौं उपत्यकामा सार्वजनिक बिदा दिइएको थियो ।