बङ्गलादेशकी प्रधानमन्त्री हसिनाका लागि विद्यार्थी आन्दोलन चुनौती बन्दै

ढाका । रोजगारमा आरक्षणको विरोधमा विद्यार्थी आन्दोलन चर्किएपछि बङ्गलादेशमा अशान्ति बढेको छ । अहिलेसम्मकै ठूलो विद्यार्थी आन्दोलन भएको छ । जुन प्रधानमन्त्री शेख हसिनाको शासनका लागि गम्भीर चुनौती हुनसक्ने चेतावनी विश्लेषकहरुले दिइरहेका छन् ।

राजनीतिकरूपमा निजामती सेवा भर्ती नियममा सुधारका लागि सरकारसँग आह्वान गर्दा सुरु भएको प्रदर्शनको आकार प्रहरीले कारबाही थालेपछि तीव्रताका साथ बढेको छ । हरेक दिन सडकमा भेला भएका दशौँ हजार युवा र आक्रोशित बङ्गलादेशीहरूले अब नीतिमा परिवर्तनको माग मात्र गरिरहेका छैनन्, हसिनाको राजीनामा मागिरहेका छन् ।

दुई करोड जनसङ्ख्या भएको राजधानी ढाकामा प्रदर्शनकारीहरूले धेरै ¥यालीमा ‘तानाशाह मूर्दाबाद’ भन्दै नारा लगाइरहेका देखिन्छन् । ढाकामा आक्रोशित भीडले धेरै सरकारी भवनमा आगो लगाएका छन भने कम्तीमा एक सय पाँच जनाले ज्यान गुमाइसकेका छन् ।

जारी आन्दोलन नियन्त्रण गर्न प्रहरी असफल भएपछि सेना परिचालन गरिएको छ भने कफ्र्यू आदेश जारी गरिएको छ । शनिबार राजधानी ढाकाका सडकहरु सुनसान देखिन्थ्यो भने बख्तरबन्द सेनाले गस्ती गरिरहेका देखिन्छन् । कफ्र्यू आइतबार सम्मकाक लागि कायम राखिएको छ ।

प्रधानमन्त्री हसिनाले आइतबारका लागि तय भएकोे स्पेन र ब्राजिलको भ्रमण रद्द गरेकी छन् । विश्लेषकहरूका अनुसार हसिना र सत्तारूढ अवामी लिगले सामना गरिरहेको सङ्कट उसको आफ्नै सरकारले बनाएको सङ्कट हो । ‘प्रदर्शनहरू अत्यन्तै महत्वपूर्ण छन्, सम्भवतः अवामी लिग शासनका लागि सत्तामा आएपछिको यो सबैभन्दा गम्भीर चुनौती हो’, क्राइसिस ग्रुप एसियाका निर्देशक पियरे प्रकाशले भने, ‘प्रदर्शनकारीहरूको गुनासो सम्बोधन गर्ने प्रयास गर्नुको सट्टा सरकारले खराब प्रतिक्रिया दिइरहेकाले अवस्था अझ खराब बनाएको छ, मुलुक खतरनाक रूपमा तयार भएको देखिन्छ ।’

विद्यार्थीहरूले विशिष्ट समूहका लागि अत्यधिक माग गरिने सार्वजनिक क्षेत्रको आधाभन्दा धेरै नोकरी आरक्षण गर्ने कोटा प्रणाली अन्त्यको माग गर्दै आफ्नो अभियान सुरु गरेका थिए ।

सन् १९७१ को मुक्ति सङ्ग्रामपछि पदभार ग्रहण गरेका हसिनाका पिता एवं स्वतन्त्रता नेता शेख मुजिबुर रहमानले उक्त योजना स्थापना गरेका थिए । योजनाले मुक्ति सङ्ग्रामका दिग्गजका सन्तानका लागि ३० प्रतिशत निजामती सेवाका पदहरू आरक्षित गर्दछ । प्रदर्शनकारीहरूले अवामी लिगका वफादारहरूलाई पुरस्कृत गर्नका लागि उक्त योजना प्रयोग गरिएको बताएका छन् ।

बङ्गलादेश उसका १७ करोड मानिसका लागि पर्याप्त रोजगारीका अवसरहरू प्रदान गर्न असमर्थ छ । उक्त योजना गम्भीर रोजगारी सङ्कटको सामना गरिरहेका युवा स्नातकहरूबीचको असन्तुष्टिको स्पष्ट स्रोत हो ।

प्रधानमन्त्री हसिनाले गत साता प्रदर्शनकारीहरूलाई सन् १९७१ मा पाकिस्तानसँग मिलेर काम गरेका बङ्गलादेशीहरूसँग तुलना गरेपछि विद्यार्थीहरु झन् बढी आक्रोशित भएका हुन् । द्वन्द्वको आधा शताब्दीभन्दा लामो समयपछि यो अत्यधिक अपमानजनक आरोप थियो ।

‘उनीहरूको खिल्ली उडाउनु उनीहरूको गरिमाको अपमान थियो’, इलिनोइस स्टेट युनिभर्सिटीमा राजनीतिका प्रोफेसर अली रियाजले भने । सन् २००९ मा दोस्रोपटक सत्ता सम्हालेपछि हसिना र अवामी लिगले बङ्गलादेशमा लोकतन्त्रलाई नाटकीय रूपमा घटाउने काम गरेको अधिकार समूह तथा आलोचकहरू बताउँछन् ।

उनको सरकारमाथि आफ्ना मुख्य प्रतिद्वन्द्वीहरूलाई अन्यायपूर्ण तरिकाले कारागारमा पठाएको, कठोर प्रेस स्वतन्त्रताविरोधी कानुन पारित गरेको र विपक्षी कार्यकर्ताहरूको हत्यासहित अधिकार हनन गरेको आरोप लगाइएको छ । यस वर्ष अवामी लिगले प्रतिद्वन्द्वी राजनीतिक दलहरूका सयौँ मानिसलाई गिरफ्तार गरेपछि कुनै वास्तविक विरोधविना निर्वाचनमा पुनः जित हासिल ग¥यो ।

१५ वर्षभन्दा धेरै समयमा वास्तविक प्रतिस्पर्धात्मक निर्वाचन नदेखेकाले ‘असन्तुष्ट बङ्गलादेशीहरूसँग आफ्नो आवाज सुनाउन सडक आन्दोलनबाहेक केही विकल्प’ रहेको प्रकाशले बताए । एउटा संक्षिप्त सैन्य विद्रोह, छिमेकी म्यान्मारबाट सात लाखभन्दा बढी रोहिङ्ग्या शरणार्थीको आगमन र धेरै इस्लामिक आक्रमणसहित हसिनाले आफ्नो कार्यकालमा धेरै नाटकीय सङ्कटको सामना गरिरहेकी छन् ।

तपाईको प्रतिक्रिया

Login

Label

{} [+]

Name*

Email*

Label

{} [+]

Name*

Email*

0 Comments

Oldest

Newest Most Voted

Inline Feedbacks

View all comments