ट्राफिक प्रहरीले कुन कुरामा गर्व गर्ने ?
युवराज श्रेष्ठ २०८१, साउन १२ ११:१४ 
काठमाडौं । नेपालमा ट्राफिक प्रहरीले ट्राफिक व्यवस्थापनभन्दा राजस्व संकलनमा बढी ध्यान दिएको आरोप लागेको छ । ट्राफिक प्रहरीको भूमिका महत्वपूर्ण भए पनि उनीहरूको कार्यशैलीमा केही गम्भीर त्रुटिहरू देखिएका छन् । यस लेखमा ट्राफिक प्रहरीको प्रमुख जिम्मेवारी, उठेका आलोचना र समस्याको सम्भावित समाधानहरूबारे विस्तृत चर्चा गरिनेछ । साथै, ट्राफिक व्यवस्थापकहरूले गर्व गर्नुपर्ने विषयबारे पनि प्रश्न उठाइनेछ ।
ट्राफिक प्रहरीको प्रमुख जिम्मेवारी
ट्राफिक प्रहरीको प्रमुख जिम्मेवारीहरूमा सडकमा ट्राफिकको व्यवस्थापन, सडक दुर्घटना नियन्त्रण र ट्राफिक नियमहरूको पालन गराउनुपर्छ । उनीहरूले सडक सुरक्षाका उपायहरूको प्रवर्द्धन गर्नुपर्ने, दुर्घटना न्यूनीकरण गर्नुपर्ने र सडक प्रयोगकर्ताहरूलाई सुरक्षित र सहज यातायात सुनिश्चित गर्नुपर्ने हो । यी सबै जिम्मेवारीहरूले ट्राफिक प्रहरीको भूमिका महत्वपूर्ण बनाउँछ ।
तर व्यवहारमा भने यी जिम्मेवारीहरूलाई प्रभावकारीरूपमा पूरा गर्न चुनौतीहरू छन् । ट्राफिक प्रहरीको काम प्रायः नागरिकहरूको जीवनसँग प्रत्यक्ष सम्बन्धित हुने भएकाले, उनीहरूको कार्यशैलीले जनताको मनोबलमा ठूलो प्रभाव पार्छ । सडकमा ट्राफिक प्रहरीको उपस्थिति मात्रैले पनि सवारी चालकहरूलाई नियम पालन गर्न प्रेरित गर्न सक्छ । तर यो उपस्थिति प्रभावकारी हुनका लागि पारदर्शिता, जवाफदेहिता र जनताप्रति उत्तरदायित्व हुनु आवश्यक छ ।
ट्राफिक प्रहरीमा उठेका आलोचना
नेपालमा ट्राफिक प्रहरीमाथि उठेका प्रमुख आलोचनाहरूमा राजस्व संकलनमा बढी ध्यान दिएको, विनाजानकारी र लुकेर चेकपोइन्ट राख्ने र जरिवाना काट्नमा मात्र तल्लीन भएको आरोपहरू समावेश छन् । यी आलोचनाहरूको विस्तृत चर्चा यस प्रकार छ :-
विनाजानकारी र लुकेर चेकपोइन्ट स्थापना
कतिपय नागरिकहरूले ट्राफिक प्रहरीले सडकका विभिन्न भागहरूमा विनाजानकारी अचानक चेकपोइन्ट राख्ने गरेको गुनासो गर्छन् । यसमा सडकको कुनै पनि भागमा अचानक सवारी साधनहरूलाई रोक्ने र जरिवाना काट्ने गरिन्छ । यो प्रक्रिया पूर्वसूचना विना हुने भएकाले सवारी चालकहरूलाई कुनै जानकारी हुँदैन । यसले गर्दा सवारी चालकहरूलाई अनावश्यक त्रास हुन्छ र उनीहरू अन्यायको शिकार भएको महसुस गर्छन् ।
लुकेर निरीक्षण: कतिपय ट्राफिक प्रहरीले लुकेर निरीक्षण गर्ने र सडक नियम उल्लङ्घन भएको ठहर गरेर चिट काट्ने गर्छन् । यस प्रकारको क्रियाकलापले ट्राफिक व्यवस्थापनमा कुनै योगदान पुर्याउँदैन र बरु सवारी चालकहरूको मनोबललाई गिराउँछ । लुकेर निरीक्षण गर्दा ट्राफिक प्रहरीको प्रमुख काम अर्थात् ट्राफिक व्यवस्थापन, पछाडि पर्छ र जरिवाना काट्नमा मात्र ध्यान दिने प्रवृत्ति बढ्छ ।
जरिवाना काट्नमा मात्र ध्यान: ट्राफिक प्रहरीले ट्राफिक व्यवस्थापन गर्नुपर्ने स्थानमा नभई सडक किनारामा वा लुकेर जरिवाना काट्नमा मात्र तल्लीन भएको देखिन्छ । यो क्रियाकलापले ट्राफिक व्यवस्थापनमा कुनै योगदान पुर्याउँदैन र बरु सवारी चालकहरूको मनोबललाई गिराएको हुन्छ । जरिवाना काट्नमा मात्र तल्लीन हुँदा, ट्राफिक प्रहरीको प्रमुख जिम्मेवारी अर्थात् ट्राफिक व्यवस्थापन प्रभावकारीरूपमा पूरा हुँदैन ।
समस्याको सम्भावित समाधानहरू
ट्राफिक प्रहरीको कार्यशैलीमा सुधार गर्न र ट्राफिक व्यवस्थापनलाई प्रभावकारी बनाउनका लागि केही सम्भावित समाधानहरू प्रस्तावित छन् ।
पूर्वसूचना र जनचेतना: ट्राफिक प्रहरीले चेकपोइन्ट राख्नुअघि सवारी चालकहरूलाई पूर्वसूचना दिनुपर्छ । यसका लागि सामाजिक सञ्जाल, रेडियो, टेलिभिजन, र अन्य सञ्चार माध्यमहरूको प्रयोग गर्न सकिन्छ । यो प्रक्रियाले सवारी चालकहरूलाई तयार पार्न मद्दत पुर्याउँछ र उनीहरूमा अनावश्यक त्रासको सिर्जना हुँदैन । साथै ट्राफिक नियमहरूको पालन गराउनका लागि जनचेतना अभिवृद्धि गर्नुपर्छ । विभिन्न जनचेतनामूलक कार्यक्रमहरूको आयोजना गरेर सवारी चालकहरूलाई ट्राफिक नियमहरूको महत्व बुझाउन सकिन्छ ।
सडकको महत्वपूर्ण स्थानमा उपस्थिति: ट्राफिक प्रहरीलाई ट्राफिक व्यवस्थापनका लागि प्रमुख स्थानहरूमा तैनाथ गर्नुपर्छ । यस्तो गर्दा ट्राफिक व्यवस्थापन प्रभावकारी हुन्छ र ट्राफिक नियमहरूको पालन गराउन सकिन्छ । सडकका विभिन्न भागहरूमा ट्राफिक प्रहरीको नियमित उपस्थिति भएमा सवारी चालकहरू ट्राफिक नियमहरूको पालन गर्न प्रेरित हुन्छन् । यसले सडक दुर्घटनाको सम्भावना कम गर्न पनि मद्दत पुर्याउँछ ।
प्रविधिको प्रयोग: आधुनिक प्रविधिको प्रयोग गरेर ट्राफिक व्यवस्थापनलाई सहज र पारदर्शी बनाउन सकिन्छ । उदाहरणका लागि सीसीटीभी क्यामेरा, स्पिड डिटेक्टर र अन्य इलेक्ट्रोनिक उपकरणहरूको प्रयोग गरेर ट्राफिक नियम उल्लङ्घन गर्नेहरूलाई नियन्त्रण गर्न सकिन्छ । यस्ता उपकरणहरूको प्रयोगले ट्राफिक प्रहरीको कामलाई थप प्रभावकारी बनाउँछ र नागरिकहरूमा ट्राफिक नियमहरूको पालन गर्ने बानी बसाउँछ ।
समुदायसँग सहकार्य: ट्राफिक व्यवस्थापनमा समुदायको सहभागिता आवश्यक छ । ट्राफिक प्रहरीले समुदायसँग मिलेर काम गर्नुपर्छ र सवारी चालकहरूलाई ट्राफिक नियमहरूको पालन गराउन प्रेरित गर्नुपर्छ । समुदायसँगको सहकार्यले ट्राफिक व्यवस्थापनलाई प्रभावकारी बनाउन मद्दत पुर्याउँछ । विभिन्न समुदायिक कार्यक्रमहरू, जनचेतना अभियानहरू र अन्य गतिविधिहरूको माध्यमबाट ट्राफिक नियमहरूको पालन
गराउन सकिन्छ ।
गर्व गर्नुपर्ने विषयबारे प्रश्न: ट्राफिक व्यवस्थापकहरूले गर्व गर्ने कुरा के हो भन्ने प्रश्न उठ्न सक्छ । ‘ट्राफिक प्रहरीले यस महिनामा यति करोडको राजस्व संकलन ग¥यो’ भनेर गर्व गर्ने कि ‘यस महिनामा थोरैमात्र कारबाही गरेर कम राजस्व उठ्यो’ भनेर गर्व गर्ने ? यो प्रश्नले ट्राफिक प्रहरीको वास्तविक भूमिकालाई पुनर्विचार गर्न प्रेरित गर्दछ ।
ट्राफिक प्रहरीको प्रमुख काम भनेको ट्राफिक व्यवस्थापन, सडक सुरक्षाको प्रवर्द्धन र सडक दुर्घटनाको न्यूनीकरण हो । जरिवाना संकलन गर्नु उनीहरूको प्रमुख उद्देश्य हुन सक्दैन । जरिवानाको संख्या बढ्नु भनेको ट्राफिक नियमहरूको उल्लंघन बढी भएको संकेत हो, जुन ट्राफिक प्रहरीको असफलता मान्न सकिन्छ । यसको विपरीत थोरैमात्र जरिवाना काटेर कम राजस्व उठाउनु भनेको ट्राफिक नियमहरूको पालन राम्रोसँग भएको संकेत हो, जुन ट्राफिक प्रहरीको सफलताको परिचायक हो ।
यसैले ट्राफिक व्यवस्थापकहरूले गर्व गर्नुपर्ने विषय भनेको कम जरिवाना काटेर पनि ट्राफिक व्यवस्थापनमा सुधार ल्याउनु हो । यो दृष्टिकोणले ट्राफिक प्रहरीको कामलाई वास्तविकरूपमा प्रभावकारी बनाउँछ र जनताको विश्वास जित्न मद्दत गर्दछ ।
निष्कर्ष: नेपालमा ट्राफिक प्रहरीले ट्राफिक व्यवस्थापनमा भन्दा र ाजस्व संकलनमा बढी ध्यान दिएको आलोचना हुने गरेको छ । विनाजानकारी अचानक चेकपोइन्ट राख्ने, लुकेर निरीक्षण गर्ने र जरिवाना काट्नमा मात्र तल्लीन हुने क्रियाकलापले ट्राफिक प्रहरीप्रति आमनागरिकहरूको विश्वास घटेको छ । यी समस्याहरूलाई समाधान गर्नका लागि पारदर्शिता, जवाफदेहिता र जनचेतना अभिवृद्धि गर्न आवश्यक छ । ट्राफिक व्यवस्थापनमा आधुनिक प्रविधिको प्रयोग र समुदायसँगको सहकार्य पनि महत्वपूर्ण रहेको छ ।
ट्राफिक व्यवस्थापकहरूले गर्व गर्नुपर्ने विषय भनेको कम जरिवाना काटेर पनि ट्राफिक व्यवस्थापनमा सुधार ल्याउनु हो । यसो गर्दा मात्र ट्राफिक प्रहरीको वास्तविक भूमिका प्रभावकारी हुनेछ र जनताको विश्वास पुनःस्थापना गर्न सकिन्छ ।
क्याटेगोरी : विचार / ब्लग
ट्याग : #Page 4
ताजा अपडेट
- फोहोरमैला व्यवस्थापन गर्न ढिलाइ नगरौँ: उपप्रधानमन्त्री सिंह
- सुनको मूल्य आज एक लाख ६७ हजार दुई सय कायम
- ‘सबैको पहुँचमा शुद्ध र स्वच्छ खानेपानी सेवा पुर्याउनु सरकारको प्रमुख दायित्व’
- आज प्रधानमन्त्री ओलीले राष्ट्रिय गौरवका आयोजनाहरूको अवस्था बारे जानकारी लिने
- एकीकृत समाजवादीले नेताहरूको जिम्मेवारीको टुङ्गो लगायो
- सभामुख घिमिरेद्वारा कम्बोडियन समकक्षीसँग भेट
- एक सय ११ मुलुकसँग व्यापार घाटा
- बैंकहरूको निक्षेप खाता पाँच करोड ६९ लाख
धेरैले पढेको
- सुनचाँदीमा सिन्डिकेट लगाएको भन्दै नेपाल राष्ट्र बैंकविरुद्ध सर्वोच्चको कारण देखाऊ आदेश
- समसामयिक राजनीतिक व्यङ्ग्य
- चिया पसल पनि कम्पनी ?
- ढोरपाटन जोड्ने सडक कालोपत्रे गरिँदै
- युनिश शाहीको गीत ‘धारिलो तिर˝ को भ्युज वान मिलियन नाघ्यो
- राजेन्द्र विमल र हरिहर शर्मालाई पुरस्कृत गरिने
- एक्सेल डेभलपमेन्ट बैंकको ट्राफिक प्रहरीलाई सहयोग
- इन्फिनिटी लघुवित्तको सातै प्रदेशमा तालिम सम्पन्न
तपाईको प्रतिक्रिया