नेपालमा राजनीतिक, सामाजिक र आर्थिक सम्भावना

काठमाडौं । नेपालको वर्तमान राजनीतिक अवस्था, समाजको संरचना र आर्थिक परिप्रेक्ष्यलाई गहिरो अध्ययन गर्दा, हामी देख्छौँ कि देशले इतिहासभरि विभिन्न चुनौतीहरूको सामना गरेको छ । तर ती चुनौतीहरू पार गर्दै, नेपालले आफूलाई एक स्थिर, शान्तिपूर्ण र अनुशासित देशको रूपमा स्थापित गर्न सफल भएको छ । यो नेपालको इतिहास, परम्परा र संस्कारको विशेषता हो, जसले देशलाई अन्य राष्ट्रहरूसँग तुलना गर्दा फरक बनाएको छ ।

श्रीलंका र बंगलादेशका पछिल्ला घटनाहरूले देखाएको छ कि ती देशहरूमा आर्थिक संकट र सरकारी निर्णयहरूले राजनीतिक अस्थिरता निम्त्याएका छन् । श्रीलंकामा खराब आर्थिक व्यवस्थापन र बाह्य ऋणको अत्यधिक भारले जनतामा असन्तोष फैलाएको थियो । यस असन्तोषले जनआन्दोलनको रूपमा उग्र रूप लिँदै, अन्ततः सरकार परिवर्तन गर्न बाध्य पार्यो । बंगलादेशमा पनि राजनीतिक निर्णय र आर्थिक समस्याका कारण जनतामा असन्तोष बढिरहेको छ । बंगलादेशमा सरकारविरोधी आन्दोलन उत्कर्षमा पुगेपछि प्रधानमन्त्री शेख हसिनाले पदबाट राजीनामा दिएर देश छोड्न बाध्य भइन् ।

नेपालमा यस प्रकारको स्थिति उत्पन्न हुने सम्भावना किन कम छ भन्ने कुरा गहिरो अध्ययनको विषय हो । हाम्रो देशको राजनीतिक परिप्रेक्ष्यलाई ध्यानमा राख्दा, हामी देख्न सक्छौँ कि नेपालमा विगतमा पनि विभिन्न राजनीतिक संकटहरू आए तर ती संकटलाई हामीले स्थिरताको साथ पार गरेका छौँ । नेपालले लामो समयसम्म माओवादी विद्रोहको सामना गर्यो, जसले देशलाई आन्तरिकरूपमा कमजोर बनायो । तर राजनीतिक समायोजन र सहमतिको माध्यमबाट नेपालले त्यो संकटलाई शान्तिपूर्णरूपमा समाधान गर्न सफल भयो ।

नेपालको समाजलाई हेर्दा हामी देख्छौँ कि हाम्रो समाज अनुशासित र संस्कारी छ । धार्मिक, सांस्कृतिक र सामाजिक मूल्यहरूले नेपाललाई स्थिर बनाएका छन् । हाम्रा नागरिकहरूले परम्परा, धर्म र परिवारलाई उच्च प्राथमिकता दिन्छन्, जसले समाजमा एकता र स्थिरता कायम गर्न मद्दत गरेको छ । यो नेपाली समाजको विशेषता हो, जसले हामीलाई अन्य देशहरूसँग तुलना गर्दा फरक बनाएको छ ।

नेपालको आर्थिक स्थिति पनि तुलनात्मकरूपमा स्थिर छ । यद्यपि हामीले आर्थिक विकासको तीव्र गति हासिल गर्न सकेका छैनौँ, हाम्रो देशमा एक निश्चित स्थिरता छ, जसले हामीलाई ठूलो आर्थिक संकटबाट जोगाइ राखेको छ । नेपालमा कृषि, पर्यटन र रेमिट्यान्स मुख्य आर्थिक स्रोतहरू हुन्, यद्यपि यी क्षेत्रमा चुनौतीहरू छन् ।

तर नेपालले अहिले पनि केही चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको छ । देशको आर्थिक विकास दर अपेक्षाकृत कम छ र बेरोजगारी तथा गरिबीका समस्याहरू अझै कायम छन् । भ्रष्टाचार, ढिलासुस्ती र प्रशासनिक कमजोरीहरूले आर्थिक विकासलाई बाधा पुर्याएको छ । त्यसकारण यी चुनौतीलाई सम्बोधन गर्न गम्भीर ध्यान दिनु आवश्यक छ ।

नेपालको राजनीतिक नेतृत्वले स्थायित्व र विकासलाई प्राथमिकता दिनुपर्नेछ । राजनीतिक अस्थिरता, विभाजनकारी राजनीति र शक्ति संघर्षहरूले देशको प्रगति रोकेको छ । त्यसैले हाम्रा नेताहरूले सहमति, सहकार्य र समृद्धिको मार्ग अपनाउनुपर्नेछ ।

यसका साथै हाम्रा नागरिकहरूले पनि राजनीतिक जागरुकता र सचेतनाको अभ्यास गर्नुपर्छ । नागरिकहरूको सक्रिय सहभागिता र सचेत मतदानले मात्र देशलाई स्थिरता र समृद्धिको मार्गमा लैजान सक्छ । हामीले हाम्रो लोकतन्त्रलाई सुदृढ बनाउन, पारदर्शी र जवाफदेही सरकारको सुनिश्चितता गर्न र समाजमा न्याय र समानताको प्रवर्द्धन गर्न निरन्तर प्रयास गर्नुपर्छ ।

नेपालको विशेषता भनेकै हाम्रो अनुशासन, सभ्यता र संस्कारमा आधारित समाज हो । हामीले विगतमा देखाएको सहनशीलता, धैर्यता र स्थिरता नै हाम्रा सबै चुनौतीहरूको सामना गर्न सक्षम बनाउने शक्ति हो ।

यस आधारमा नेपालले श्रीलंका र बंगलादेशको जस्तो संकटको सामना गर्ने सम्भावना कम छ । तर हामीले हाम्रो स्थायित्वलाई कायम राख्न र विकासलाई तीव्र पार्नका लागि निरन्तर प्रयास गर्नुपर्नेछ । यथार्थमा नेपाल एक स्थिर शान्तिपूर्ण र सुदृढ भविष्यतर्फ अगाडि बढिरहेको छ । तर यो यात्रा अझै पनि कठिनाइहरूले भरिएको छ । त्यसैले, हामीले एकताबद्ध भएर अनुशासन र धैर्यताको साथ हाम्रा लक्ष्यहरू प्राप्त गर्न अग्रसर रहनुपर्छ ।

तपाईको प्रतिक्रिया

Login

Label

{} [+]

Name*

Email*

Label

{} [+]

Name*

Email*

0 Comments

Oldest

Newest Most Voted

Inline Feedbacks

View all comments