वार्षिक १० लाखको कुचो उत्पादन

दोलखा ।
दोलखाको बैतेश्वर गाउँपालिका वडा नम्बर १, २ र ३ बाट मात्रै वार्षिक १० लाख रूपैयाँभन्दा बढीको अम्रिसोको कुचो उत्पादन तथा बिक्री हुनेगरेको पाइएको छ । गाउँपालिकाको मिर्गे र गौरीमुदीका किसानहरूले भिरपाखा तथा बारीका छेउमा अम्रिसो लगाउने गरेका छन् ।

यस वर्ष अम्रिसोको कुचाको मूल्य समेत राम्रो पाएको किसानहरूको भनाइ छ । गाउँपालिकाको यी तीनवटा वडामा जिल्लाभरकै धेरै कुचो उत्पादन हुने गरेको बैतेश्वर मिर्गेका कुचो उत्पादक प्रकाशकुमार तामाङले जानकारी दिए । तामाङले यसवर्ष तीनवटा वडाबाट करिब १० लाख रूपैयाँभन्दा बढीको अम्रिसोको कुचो काठमाडौँमा पठाएको जानकारी दिए । साथै तामाङ आफैँ पनि जिल्लाका विभिन्न ठाउँमा पुगेर कुचो संकलन गरी काठमाडौँमा बेच्न लाने गर्दछन् ।

अघिल्लो वर्ष प्रतिकेजी ४० रूपैयाँ मूल्य रहेको अम्रिसोको मूल्य हाल बढेर एक सय २० रूपैयाँ पुगेको छ । अम्रिसोको मूल्य बढेपछि खेती गर्ने किसानदेखि बिक्री गर्ने ठेकेदार समेत खुसी भएका छन् । सुरुमा ८० रूपैयाँ मूल्य रहेको अम्रिसोको कुचो अहिले एक सय २० रूपैयाँसम्ममा किनबेच हुनेगरेको कुचो व्यापारी रबि तामाङले बताए । उनले पनि बैतेश्वरबाट उत्पादन भएको करिब सात सय केजी कुचो जम्मा गरेर काठमाडौँ पठाइसकेको जानकारी दिए । किसानहरूलाई यतिबेला पाखोबारी तथा भिरपहरामा लगाएको अम्रिसो निकाल्न भ्याइनभ्याइ छ ।

गत कात्तिकसम्म कुचोको मूल्य एक सय रूपैयाँ दिन पनि आनाकानी गर्नेहरू अहिले एक सय २० रूपैयाँमा सहजै लैजान घरमा नै आउने गरेको किसान डम्बरकुमारी अधिकारीले बताइन् । कुचोको भाउ स्थिर नभए पनि यसवर्ष विगतमा जस्तो अत्यन्तै कम मूल्य हुने सम्भावना नरहेको कुचो व्यवसायी राजु तामाङले बताउँछन् ।

यसवर्ष उत्पादन कम भएकाले नेपालका साथै भारतबाट समेत कुचोको माग बढिरहेको उनको भनाइ छ । नेपालबाट ठूलो परिमाणमा अम्रिसो भारतमा खपत हुनेगरेको छ । यसैले पनि यस वर्ष कुचोको माग बढी रहेकाले भाउ अझै बढ्नसक्ने उनको अनुमान छ । कुचोको प्रयोग घर बढार्नका लागि मात्र भए पनि अनिवार्य वस्तुमा पर्छ ।

ग्रामीण भेगमा घाँसको रूपमा प्रयोग हुने अम्रिसोको फल नै कुचो हो । यो समय कुचो थुत्ने समय हो । थुतेको कुचो करिब तीन दिन सुकाएपछि बिक्री गर्न सकिने किसानको भनाइ छ । देशभित्र पनि कुचोको खपत हुन्छ । तर उल्लेखीय भाउ पाउने आसमा किसानले बाहिर निकासी गर्ने गरेका छन् । रोपेको दुई वर्षदेखि नै घाँससँगै कुचो उत्पादन हुनको साथै यसको हेरचाह गर्न पनि खासै मिहिनेत गर्नु नपर्ने भएकाले पनि किसानले धेरै मात्रामा अम्रिसो खेती गर्छन् । दोलखामा सबैभन्दा बढी अम्रिसो खेती बैतेश्वर र तामाकोसी गाउँपालिकामा गरिएको छ ।