संयुक्त राष्ट्रसंघ भन्छ– एआईले मानवअधिकारमा ‘गम्भीर खतरा’ निम्त्यायो

 संयुक्त राष्ट्रसंघका मानवअधिकार प्रमुखले ‘आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई)’ मा भएको पछिल्लो प्रगतिले मानवअधिकारमा गम्भीर खतरा उत्पन्न गरेको भन्दै यसको उल्लंघन हुन नदिन सुरक्षाका उपाय अपनाउन आग्रह गरेका छन् ।

यसै साता संयुक्त राज्य अमेरिका र चीनसहित ६० भन्दा बढी राष्ट्रहरूले ‘अन्तर्राष्ट्रिय सुरक्षा, स्थिरता र जवाफदेहितामा आँच नपुगोस्’ भनेर रक्षामा एआईलाई नियमन गर्न आह्वान गरेका थिए । आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) निर्देशित ड्रोन, मानवीय हस्तक्षेपविना नै मार्नसक्ने ‘स्लटरबोट’ र आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्सले सैन्य द्वन्द्व बढाउनसक्ने जोखिमजस्ता विषयमा चिन्ता बढेको छ ।

संयुक्त राष्ट्रसंघीय मानवअधिकार उच्चायुक्त भोल्कर तुर्कले भने, ‘आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्समा हालै भएको प्रगतिले क्षति पु-याउन सक्ने सम्भावनाबाट म निकै चिन्तित छु ।’

मानवअधिकार, मानव मर्यादा र सबै मानव अधिकार गम्भीर खतरामा छन् । यो व्यवसाय र सरकार दुवैको लागि तत्काल आवश्यक पर्ने छिटो प्रभावकारी गार्डरेलहरू विकास गर्न एक तत्काल आह्वान भएको उनले बताए । ‘आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स’ले हाम्रो दैनिक जीवनमा प्रवेश गरेको छ, इन्टरनेट खोजहरूमा क्रान्ति ल्याएको छ, हाम्रो स्वास्थ्यको निगरानी गर्ने तरिका परिवर्तन गरेको छ र सरल अनुरोधमा सेकेन्डमा सबै प्रकारका लिखित सामग्रीहरू सिर्जना गर्न सक्षम अनुप्रयोगजस्ता नयाँ आविष्कारहरू ल्याएको छ’, उनले भने ।

एआईका आलोचकहरूले गोपनीयताको उल्लंघन र पक्षपातपूर्ण ‘एल्गोरिदम’जस्ता मुद्दाहरू उठाएका छन् । ‘हामी यसलाई नजिकबाट पछ्याउनेछौँ, हाम्रो विशिष्ट विशेषज्ञता प्रदान गर्नेछौँ र यो सुनिश्चित गर्नेछौँ कि मानवअधिकारको आयाम यो कसरी अगाडि बढ्छ भन्ने कुरामा केन्द्रीय रहन्छ’, तुर्कले भने । रासस/सिन्ह्वा