महिला तथा बालिका हिंसाका घटनामा पाँच हजार सात सय बढी पीडित

काठमाडौं । अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र (इन्सेक)ले सन् २०२२ मा पाँच हजार सात सय ४३ जना पीडित भएको जनाएको छ । एक सय १३औँ अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवसका अवसरमा बुधबार एक प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्दै इन्सेकले चार हजार तीन सय ३९ जना महिला र एक हजार चार सय ४ जना बालिका पीडित भएको तथ्यांक प्रस्तुत गरेको हो ।

सन् २०२२ मा बेचबिखन तथा ओसारपसारका घटनामा २४ जना, बेचबिखन तथा ओसारपसार प्रयासका घटनामा २४ जना, घरेलु हिंसाका घटनामा तीन हजार ३१ जना, ‘बोक्सी’को आरोपमा २३ जना, बलात्कारका घटनामा छ सय पाँच जना, बलात्कार प्रयासका घटनामा एक सय ४५ जना, यौन दुव्र्यवहारका घटनामा ४२ जना महिला पीडित भएका अभिलेख राखेको प्रतिवेदनमा जनाइएको छ । ‘मानव अधिकारमध्ये सबैभन्दा ठूलो अधिकार जीवनको अधिकार हो । तर, विभिन्न बहानामा महिलाहरूको हत्या हुनेगरेको छ । यसवर्ष परिवाजनबाट एक सय ११ जना महिलाको हत्या भयो । गतवर्ष यो संख्या एक सय १२ थियो’, प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । भनेजति दाइजो नल्याएको आरोपमा एक जना महिलाको हत्या भयो भने सोही कारणले २५ जना महिला हिंसामा परेका अभिलेख भएको पनि इन्सेकले जनाएको छ । वैवाहिक बलात्कारका घटनामा १५ जना महिला पीडित भएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

त्यसैगरी बलात्कारका घटनामा एक हजार नौ, यौन दुर्व्यवहारका घटनामा तीन सय २६, बेचबिखन तथा ओसारपसारका घटनामा ३९ जना र बालविवाहका घटनामा ३० जना बालिका पीडित भएका अभिलेख राखिएको इन्सेकले जनाएको छ । महिलासँग सम्बन्धित कानुनी प्रावधान एवं राजनीतिक सहभागिताको अवस्थामा उल्लेख्य सुधार हुँदाहुँदै पनि नेपालका महिला विभिन्न खाले संरचनात्मक एवं लैङ्गिक हिंसाबाट पीडित हुँदै आएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । ‘महिलाविरुद्ध हुने हिंसाका घटनालाई गम्भीर प्रकारका अपराधको रूपमा स्वीकार गरिएको भए पनि महिला र पुरुषबीच रहेको असमान शक्ति सन्तुलन, महिलाको आर्थिक परनिर्भरता र कानुनको कमजोर कार्यान्वयन अवस्था रहिरहेसम्म यस किसिमका अपराधमा कमी आउँदैन’, प्रतिवेदनमा भनिएको छ ।

दुई महिनामा ३ सय ४९ जना बालिका तथा महिला हिंसाबाट पीडित
पछिल्लो दुई महिनामा ३ सय ४९ जना बालिका तथा महिला हिंसाबाट पीडित भएको पाईएको छ । इन्सेकले सन् २०२३ को जनवरी, फेब्रुअरी र मार्च ७ सम्म ३ सय ४९ जना बालिका तथा महिला हिंसाबाट पीडित भएको जनाएको छ ।

इन्सेकका अध्यक्ष डा. कुन्दन अर्यालले बुधबार अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवसको शुभकामना सन्देश जारी गर्दै हिंसाको अवस्था सार्वजनिक गर्दै सो तथ्याङ्क सार्वजानिक गरेका हुन् । ‘देशभरिबाट सङ्कलित तथ्याङ्कका आधारमा गरेको अभिलेख अनुसार सन् २०२३ को जनवरीदेखि मार्च ७ सम्म बालिका र महिला गरी ३ सय ४९ जना पीडित भए’, विज्ञप्तिमा भनिएको छ । इन्सेकले यो अवधिमा १ सय १ जना बालिका र २ सय ४८ जना महिला पीडित भएका जनाएको छ । अभिलेखित घटना अनुसार बालविवाहका घटनामा पाँच जना, बेचबिखन तथा ओसारपसारका घटनामा तीन जना, बलात्कारका घटनामा ७४ जना र यौन दुर्व्यवहारका घटनामा १९ जना बालिका पीडित भएका छन् । त्यसैगरी सन् २०२३ को यो अवधिमा घरेलु हिंसामा परी १ सय ९३ जना महिला पीडित भएको ईन्सेकले जनाएको छ । बहुविवाहका घटनामा १३ जना, बलात्कार प्रयासका घटनामा सात जना, यौन दुर्व्यवहारका घटनामा दुई जना, बलात्कारका घटनामा ३० जना र बेचबिखन तथा ओसारपसारका घटनामा तीन जना महिला पीडित भएका घटना अभिलेख गरिएको छ ।

इन्सेकका अध्यक्ष डा. अर्यालले १ सय १३ औँ अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवसका अवसरमा नेपाली महिलालाई शुभकामना व्यक्त गरेका छन् । विज्ञप्तिमा भनिएको छ, ‘यस अवसरमा हामी महिला तथा बालिकामाथि हुने कुनै पनि किसिमको हिंसा विरुद्ध शून्य सहनशीलता दर्शाउन सम्बन्धित सबैलाई आह्वान गर्दछौँ ।’