नेपाली सिने उद्योगमा ब्याकअप डान्सरको सम्मान र सुरक्षा

काठमाडौं । कोरस डान्सरहरू, जसलाई ब्याकअप डान्सर पनि भनिन्छ । उनीहरु संगीत उद्योगका अभिन्न अंग हुन् । तिनीहरू पर्दापछाडि काम गर्छन् र प्रमुख गायक गायिकाहरू र कलाकारहरूलाई समर्थन प्रदान गर्छन्। तिनीहरू अक्सर स्टेजमा र नायक नायिकाको पछाडि ऊर्जा र भाइब सिर्जना गर्न जिम्मेवार हुन्छन्, जसले समग्र नाचगान र प्रदर्शन बढाउन मद्दत गर्दछ ।

नेपालमा ब्याक डान्सरहरूले सामना गर्ने सबैभन्दा ठूलो समस्या भनेको संगीत उद्योगमा उनीहरूको योगदानको पहिचान र सम्मानको कमी हो । तिनीहरू प्रायः थोरै पारिश्रमिकका लागि लामो घण्टा काम गर्छन् र मुख्य कलाकारहरूको रूपमा मान्यताको समान स्तर दिइँदैन। सम्मानको यो कमीले कम आत्मसम्मान, कम मूल्यांकन भएको महसुस गर्न गर्छन् ।

नेपालमा कोरस डान्सरहरूले सामना गर्ने अर्को समस्या भनेको जागिरको सुरक्षाको अभाव हो। धेरै ब्याक नर्तकहरू स्वतन्त्र आधारमा काम गर्छन् र एक परियोजनाबाट अर्कोमा कामको ग्यारेन्टी हुँदैन । यसले तिनीहरूलाई आफ्नो वित्तीय योजना बनाउन गाह्रो बनाउन सक्छ र वित्तीय अस्थिरता निम्त्याउँछ ।

यसबाहेक, नेपालमा कोरस डान्सरहरूका लागि काम गर्ने अवस्था निकै चुनौतीपूर्ण हुन्छ । तिनीहरूले प्रायः असहज पोशाकहरूमा अप्ठ्यारो स्पोर्ट र तातो स्टेजका बत्तीहरूमुनि लामो समय काम गर्नुपर्छ, जुन शारीरिक र मानसिकरूपमा थकित हुन्छ । अझ पुरुषको अनुपातमा महिला डान्सहरूलाई निकै गाह्रो हुन्छ । ड्रेस चेन्ज गर्न होस् या सौचालयको व्यवस्था नहुँदा उनीहरूमा पर्न गएको मानसिक तनावले ग्रस्त हुनुपर्छ ।

सिक्दै नसिकी पैसा पहुँचको र भाइरल भएर आएका मुख्य पात्रहरूले बारम्बार डान्स बिगार्दा तातो घाम र हजाराँै पावरका लाइटले उनीहरूलाई सास्ती भोग्नुपर्दा झन् मानसिक र शारीरिक तनाव झेल्नु पर्छ । महिनावारी हुने दिनको आकलन गर्न सके पनि यही दिन हुन्छु भन्ने अनुमान लगाउन गाह्रो पर्छ र भइहाले पनि सेप्टी प्याडसम्मको व्यवस्था नहुँदा दुखाइको पीडाले काम गर्न नसक्दा आधा सुटिङ गरिसकेपछि पनि पारिश्रमिक नपाउने समस्या छ । कुनै कम्पनी या डाइरेक्टरले ठेक्कामा सुटिङको जिम्म लिने प्रविधि बढिरहेको यो समयमा जसरी पनि निश्चिति समयमा सक्नुपर्ने बाध्यताले गर्दा सुटिङ अथवा काम ढिलासम्म हुने र घर–घरसम्म पुराउने व्यवस्था नहुँदा कुनै निश्चिति स्थानमा छाडिदिने र सोही स्थानबाट आफ्नै खर्चमा घरसम्म जानुपर्ने हुन्छ ।

संक्षेपमा भन्नुपर्दा नेपालमा ब्याक डान्सरहरूले पहिचान र सम्मानको कमी, जागिरको असुरक्षा र कठिन काम गर्ने अवस्थाहरूसहित विभिन्न चुनौतीहरूको सामना गर्नुपर्छ ।