Techie IT
आजको आर्थिक दैनिक

Aarthik Dainik

An Economic Newsportal

गृहपृष्ठसम्पादकीयविज्ञको परामर्श लिए सरकारलार्ई नै सजिलो

विज्ञको परामर्श लिए सरकारलार्ई नै सजिलो


लकडाउनको समय ५० दिनभन्दा उकालो लागेपछि मात्रै सरकारले विज्ञहरूसँग परामर्श गर्न आवश्यक ठानेको पाइयो । यस्तो परामर्श पनि प्रधानमन्त्रीसँग थिएन । तर, प्रधानमन्त्रीले नै गठन गरेका उच्चस्तरीय समितिले आयोजना गरेको हुँदा यस्तो परामर्शलाई सरकारले नै थालेको मानौँ । तर, यो ठाउँमा पनि शंकाचाहिँ के छ भने पछिल्ला दिनहरूमा प्रधानमन्त्री यो समितिप्रति नै सशंकित रहेको अवस्था छ । समितिले जे–जे निर्णय गर्छ वा सिफारिस गर्छ प्रधानमन्त्री त्यसको विपरीत हुनेगरी प्रकट भएका उदाहरण धेरै छन् । त्यसकारण यी विज्ञले जस्तो सुझाव दिए, त्यसलाई त्यो समितिले जसरी प्रधानमन्त्रीसमक्ष लाँदै छ । उता प्रधानमन्त्रीचाहिँ त्यसको विपरीत आउलान् कि भन्ने खतरा छ । तर, पनि विज्ञहरूको सुझाव सिंहदरबारले आवश्यक ठानेको रूपमा लिनुपर्छ, यस्तो आयोजनालार्ई । नत्र विज्ञ भनेपछि प्रधानमन्त्री मात्र होइन स्वास्थ्यसँग सम्बन्धित मन्त्रालय पनि निरन्तर तर्किंदै आएका थुप्रै घटना छन् ।

पछिल्लो एउटा घटना कोरोनाका बारे सधैँभरि सम्झनामा राख्नुपर्ने वा राखिने गरी प्रकट भयो । त्यो थियो सरुवा रोग अस्पतालका विशेषज्ञ डा. लार्ई यो रोगका लक्षणका बारे जथाभावि बोलेको भनी मन्त्रालयमा बोलाएर दण्ड दिने र उता प्रधानमन्त्री वास्तवमा कोरोनाको विज्ञ भएर त्यसका लक्षणहरू बताउने काम भए । वास्तवमा प्रधानमन्त्रीले बताएका लक्षण विश्व स्वस्थ्य संगठनको मापदण्डभन्दा विपरीत रहेको भनी नेपालका चिकित्सकले गम्भीर आपत्ति पनि प्रकट गरको थिए । यो भनेको सबै कुराको विज्ञ भनेको सरकार र त्यसमाथि सरकारको नेता प्रधानमन्त्रीले भनेका कुरा अकाट्य नै हुने भनी राज्यले भन्न खोजेको अवस्था हो । त्यस्तोबेला वा सरकारको त्यस्तो शैली रहेको बेला सिंहदरबारमा विज्ञलाई बोलाउनु भनेको पनि एउटा उपलब्धि नै मान्नु पर्छ । अनभिज्ञतामा भएका काम कुराले परिणाममा जनतालार्ई नै दुःख दिन्छन् । कोरोनाको शिकार सर्वप्रथम सर्वसाधारण नै हुन्छन् । विज्ञले दिएको सुझाव सरकारले मानेको भए आजको स्थिति नआउने पनि थियो होला । आजको अवस्था कस्तो छ भने प्रधानमन्त्रीले नै कोरोनामुक्त भनेको उपत्यका हाहाकारको अवस्थामा पुगेको छ ।

नेपालमा कोरोना प्रवेश भएसँगै र खासगरी सरकारले लकडाउन नै गरेपछिको समयमा एक जना विज्ञले धेरै सुझाव दिएका थिए । त्यो मानिएन । त्यस्तो सुझाव दिने धेरैमध्येकी एक हुन्, डा. रिता थापा । उनको अनुभवमा अहिले कोभिड–१९ नियन्त्रणका लागि स्थानीय र केन्द्र सरकारको समन्वय देखिएको छैन । २०३२ सालमा एकीकृत सामुदायिक स्वास्थ्य सेवा कार्यक्रम सुरु भएपछि स्थानीयस्तरमा उपलब्ध स्रोत साधन परिचालन गरिएको थियो । त्यही कारण रोग नियन्त्रण र निर्मुल गर्न सम्भव भयो । तर, अहिले स्थानीय तहका हरेक निकाय केन्द्रमुखी भएका छन् ।

उनका अनुसार मलेरियाको महामारी र त्यसमा सरकारले रोग नियन्त्रणका लागि विभिन्न कार्ययोजना प्रस्तुत गरेका सन्दर्भ जोड्दै आजको अवस्था पनि त्यो उपायसँग मिल्ने अवस्था छ । तर, अहिले गाउँमा रहेका महिला स्वास्थ्य स्वंयसेविकाको भूमिकासमेत निर्धारण भएको पाइएन । उनी भन्छिन्, अहिले पनि कोभिड–१९ नियन्त्रणका लागि ठूलो बजेट चाहिँदैन । स्थानीय स्रोत साधनको परिचालन गरे मात्र पनि पुग्छ । त्यसका लागि प्रदेश र संघीय सरकारले नै पहलकदमी लिएर स्थानीय सरकारलार्ई सहयोग गर्नुपर्छ । अहिले सरकारले टेन्डर गर्ने सामान खरिद गर्ने र काठमाडौंमा बसेर बैठक गर्ने मात्र गरिरहेको छ । बैठकले मात्र समाधान दिने होइन । योजना बनाएर तुरुन्त कार्यान्वयनमा नै जानुपर्छ ।


क्याटेगोरी : सम्पादकीय

तपाईको प्रतिक्रिया

guest
0 Comments
Oldest
Newest Most Voted
Inline Feedbacks
View all comments

0
Would love your thoughts, please comment.x
()
x