गएको केही समयदेखि ऋण लिएर निर्माण भएको आयोजनाहरू चल्न नसकेर धराशायी बन्दै गएका छन् । पोखरा र गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल त्यसका पछिल्ला उदाहरण हुन् । अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल भनिएको छ तर अन्तर्राष्ट्रिय उठान भने भएकै छैन । करिब दुई वर्षको अन्तरमा यी अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट विमान उडान र अवतरण भएका संख्या दर्जन पनि पुगेका छैनन् होला । यता यी विमानस्थल निर्माणमा भने महँगो दरको ब्याजमा लिइएको ऋणको सावाँब्याज थुपिँ्रदै गएको छ । यी दुवै विमानस्थल लागत अनुमानभन्दा दोब्बर बढी हुनेगरी निर्माण भएका थिए । जब यति ठूला परियोजनको हालत यस्तो देखियो भने ऋणको रकम कस्तो ठाउँमा लगाउने भन्नेमा गम्भीर हुन पाठ सिकाउँछ । त्यसमाथि ऋणको रकम लगानी भएका ठाउँमा भ्रष्टाचार पनि धेरै भएको पाइयो । त्यही सन्दर्भमा अहिले संसदीय समितिले यी दुवै विमानस्थलको अनियमितताका बारेमा छानबिन गरिहेको अवस्था छ । यसले बताउने कुरा हो ऋणको रकम सहीरूपले प्रयोग भएन । यी विमानस्थल यहीरूपले स्थिर रहे भने यिनलाई चलाउन पनि अर्को ऋण लिनुपर्ने हुन्छ ।
उता त्यस्तो देखिन्छ भने यता ऋणमा खेलवाड गरिएका अरू नै कुरा प्रकट भइरहेका छन् । त्यसको एउटा उदाहरण हो गएको एक वर्षमा थपिएको साढे तीन खर्ब (३ खर्ब ५८ अर्ब दुई करोड) को ऋण अंक । सार्वजनिक ऋण व्यवस्थापन कार्यालका अनुसार आर्थिक वर्ष २०७९÷८० मा कुल सार्वजनिक ऋण २२ खर्ब ९९ अर्ब रहेकामा गत आव २०८०÷८१ मा एक खर्ब ३४ अर्ब ६८ करोड ४१ लाख थप भएको छ । यससँगै मुलुकको कुल ऋण २४ खर्ब ३३ अर्ब ३३ करोड ९४ लाख पुगेको हो । यसलाई वर्षमा हिसाब गर्दा साढे तीन खर्ब पुगेका देखिन्छ । ऋण व्यवस्थापन कार्यालयका अनुसार नै गत जेठ महिनाको तुलनामा कुल सार्वजनिक ऋण ३२ अर्ब ८९ करोड ५८ लाख रूपैयाँले थप हुन गएका छन् । गत वर्षको साउनदेखि असार मसान्तसम्ममा एक खर्ब ३४ अर्ब ऋण थपिएर यस्तो ऋण २४ खर्ब ३३ अर्ब पुगेको हो । ऋण लिनु धेरै नराम्रोचाहिँ होइन ।
व्यवस्थापन कार्यालयका अनुसार देशको ऋणको अंक कुल गार्हस्थ उत्पादनका आधारमा ४२ दशमलव ६५ प्रतिशतमा छ । विज्ञहरूका अनुसार गार्हस्थ उत्पादनको ४३ प्रतिशतसम्मलाई खराब मान्नुहुँदैन । उल्लेखित ऋणको अंक सीमाभित्र नै रहेको अवस्था हो तर जसरी साधारण खर्च धान्न समेत ऋण लिने प्रचलन बढिरहेको छ छिटै नै गार्हस्थ उत्पादनको ४३ प्रतिशत भनिएको सीमा नाघ्न सक्छ । सबैभन्दा खतराको पक्ष यही हो । सम्बन्धित कार्यालयका अनसार यतिबेलासम्म कुल आन्तरिक ऋण ११ खर्ब ८० अर्ब ९० करोड रूपैयाँ रहेको छ भने १२ खर्ब ५२ अर्ब ३३ करोड रूपैयाँ बराबरको बाह्य ऋण रहेको छ । अघिल्लो असार मसान्तसम्म आन्तरिक ऋण ११ खर्ब २९ अर्ब १० करोड र बाह्य ऋण ११ खर्ब ७० अर्ब २४ करोड रूपैयाँ रहेको थियो । गएको वर्ष देशको कुल बजेट साढे १७ खर्वको थियो । तर यता ऋणभने साढेतीन खर्व । यसले ऋण लिन उत्साह बढेको देखाउँछ । यति ठूलो अंकको ऋण कहाँ खर्च भयो र त्यसले के आम्दानी ग¥या भन्नेचाहिँ कतै देखिँदैन । उल्लेखित दुईवटा विमानस्थलजस्तै हुनेगरी लगानी भएको हो भने त्यसले के प्रतिफल देला भन्ने प्रश्न उठ्छ नै । जब यस्तो प्रश्न उठ्छ भने सदुपयोगमा पनि शंका हुने भयो नै ।
क्याटेगोरी : सम्पादकीय
ट्याग : #Page 4
ताजा अपडेट
- किन हुन्छ, धेरै भ्रष्टाचार ?
- ‘ऋणम् कृत्वा घृतम् पिवेत’को नीति गलत
- महुली लघुवित्तको नाफा चार लाख ४९ हजार
- कन्ट्री रेटिङ ‘बीबी माइनस’, नेपालमा लगानीको जोखिम कायमै
- बैंकहरूले सेयर धितोमा दिए एक खर्बभन्दा बढी कर्जा
- सरकारको राजस्व संकलन १७ प्रतिशत बढ्यो
- अब नेपालमा ओमानी रियाल पनि खरिद बिक्री हुने
- यस्तो छ विदेशी मुद्राको विनिमयदर, कुनको बढ्यो, कुनको घट्यो
धेरैले पढेको
- सुनचाँदीमा सिन्डिकेट लगाएको भन्दै नेपाल राष्ट्र बैंकविरुद्ध सर्वोच्चको कारण देखाऊ आदेश
- समसामयिक राजनीतिक व्यङ्ग्य
- चिया पसल पनि कम्पनी ?
- ढोरपाटन जोड्ने सडक कालोपत्रे गरिँदै
- युनिश शाहीको गीत ‘धारिलो तिर˝ को भ्युज वान मिलियन नाघ्यो
- राजेन्द्र विमल र हरिहर शर्मालाई पुरस्कृत गरिने
- एक्सेल डेभलपमेन्ट बैंकको ट्राफिक प्रहरीलाई सहयोग
- इन्फिनिटी लघुवित्तको सातै प्रदेशमा तालिम सम्पन्न
तपाईको प्रतिक्रिया