सरकारी जागिर छाडेर वैदेशिक रोजगार विदेशबाट फर्किएर ग्रिल उद्योग सञ्चालन

कञ्चनपुर ।
कञ्चनपुरको बेलडाँडी गाउँपालिका १ का युवा मिनबहादुर शाह चार वर्षअघि दक्षिण कोरियाबाट घर फर्किएका थिए । विदेशबाट फर्किएपछि हाल उनले ग्रिल उद्योग सञ्चालनमा ल्याएका छन् । स्वदेश फर्किएलगत्तै उनले भीमदत्त नगरपालिका ६ ऐठपुर महेन्द्रनगरमा प्रतिभा ग्रिल उद्योग खोलेर ग्रिल व्यवसायमा जुटेका हुन् । विसं ०४७ सालमा शाहको परिवार पहाडघर अछामबाट कञ्चनपुरको बेलडाँडीमा आएका थिए ।

२०५४ सालमा एसएलसी उतीर्ण गरेका शाह आईएसी अध्ययनका लागि ०५५ सालतिर महेन्द्रनगरको सिद्धनाथ विज्ञान क्याम्पसमा आएका थिए । गाउँमा शाहको अढाइ विघा जमीन थियो । त्यही जमीनको आसले उनी महेन्द्रनगरमा डेरा गरी विज्ञान विषय अध्ययन गर्दैका बखत ०५८ सालमा तत्कालीन शुक्लाफाँटा वन्यजन्तु आरक्ष विस्तारका क्रममा उनको जमीन सरकारले खोसेपछि उनको पढाइ समेत प्रभावित भयो ।

विज्ञान विषय पढेर इन्जिनियर बन्ने सोच बोकेका शाहको सपना चकनाचुर भयो । गाउँतिर भएको खेत सरकारले लग्यो, घरपरिवारको अन्य बलियो आर्थिक आधार नभएका कारण उनका सामु चुनौती थपियो । त्यही बेला ०५८ सालतिरै तत्कालीन माओवादीले थालेको जनयुद्धकै बेला सरकारले सुरक्षा निकायतर्फ सशस्त्र प्रहरी बल नयाँ फौज संगठन स्थापना गरेको थियो । उनी पढाइ छाडेर सशस्त्र प्रहरीमा भर्ना भए ।

सशस्त्र प्रहरीमा भर्ना भएपछि उनले काठमाडौँलगायतका क्षेत्रमा काम गरे । सशस्त्र प्रहरीमा काम गर्दागर्दै उनले ०६८ सालमा दक्षिण कोरिया रोजगारीका लागि भाषा परीक्षा उतीर्ण गरे । त्यसपछि शाह वैदेशिक रोजगारीका लागि दक्षिण कोरिया पनि गए । दक्षिण कोरियामा ०६८ देखि ०७३ सम्म उद्योगमा काम गरेर स्वदेश फर्किए । स्वदेश फर्केर ९० दिनभित्र फेरि कोरियामा जान पाउने सुविधा भए पनि उनले त्यहाँ मासिक साढे तीन लाख रूपैयाँ कमाउने काम त्यागेर स्वदेशमै उद्योग स्थापना गरे ।

‘मैले विदेशबाट फर्किएपछि कृषितर्फ काम गरौँला भन्ने सोचेको थिएँ, तर सोचअनुरूप काम गर्न सकिएन’, मिनबहादुर शाहले भने, ‘उता कम्पनीले समेत ताकेता गरिरहेको थियो, तर म गइनँ, स्वदेशमै केही गर्नुपर्छ भन्ने सोच आयो, ग्रिल उद्योग खोलेँ ।’ विदेशमा भएका ज्ञानसीप सदुपयोग गरेको उनको भनाइ छ ।

विदेशमा पैसा छ भन्दैमा विदेशमै उर्बर उमेर व्यतित गर्नुभन्दा स्वदेशमै उत्पादनमा जुटेको उनले बताए । ठकुरी समुदायका भएकाले कहिलेकाहीँ उनलाई केही साथीभाइले विदेशको पैसाले अझै पुगेन, के फलामको काम गरेको होला, खाली दिनभर घट्ट ठोक्ने भनेर जिस्याउने समेत गरेका छन् । तर उनले त्यो विषयलाई नकार्दै आएका छन् ।

‘काम पनि जात, धर्म, समूह, लिंगको आधारमा गर्ने हो र ?’, उनले भने, ‘स्वदेशमै वस्तु तथा सेवा उत्पादन कला, सीप र क्षमता प्रदर्शन गर्ने हो, त्यसबाटै देश र जनताको भलो हुन्छ ।’ उर्बर उमेर विदेशमा काटेर बुढेसकालमा स्वदेशमा आएर फेरि पनि मानिसको जीवनका लागि चाहिने वस्तु विदेशमै भर पर्नुभन्दा केही श्रम, सीप र क्षमता सदुपयोग गर्नुपर्ने उनको भनाइ छ । उद्योगमा १० जना नियमित र कामको चाप बढेपछि १५ देखि २० जनालाई रोजगारी दिँदै आएका छन् ।

वार्षिक एक करोडको कारोबार गर्दै आएका शाहले स्वदेशमै थुप्रै रोजगारीका अवसर रहेको बताए । ‘म युवालाई सीप सिकाउँछु, श्रम गर्न लगाउँछु, श्रमबापत ज्याला पनि दिन्छु, उनले भने, ‘मैले उद्योग खोलेर मेरो कमाइभन्दा अन्य युवालाई समेत सीप सिकाउनु र उसलाई तालिम दिनु पनि मेरो धर्म हो ।’ सीप सिकेपछि त्यसले सहजै रोजगारी पाउने उनले बताए । शाहले वैदेशिक रोजगारीका लागि भौतारिनुभन्दा स्वदेशमै केही गर्न सकिने उदाहरणीय काम गरेका छन् ।

बाल्यबालदेखि विद्यार्थी हकअधिकारका लागि होमिएका शाह अहिले विभिन्न समाजिक संघसंस्थामा समेत आबद्ध छन् । सेती महाकाली मेटल स्वतन्त्र संघकै कोषाध्यक्ष, नेपाल स्वयम्सेवक संघ सूप प्रदेशको प्रवक्ता तथा कञ्चनपुर इन्चार्ज हुन् । ग्रिल उद्योगसँगै कृषि पेसामा समेत काम गर्ने उनको इच्छा छ, जसका कारण घरमै छतमा समेत नमूनाका लागि उनले तरकारी फलाएका छन् ।

सृजनशील कर्ममा होमिने शाहले राजनीतिक क्षेत्रमा समेत रुचि राखेका छन् । राजनीति पनि आफू केही नगरी बसेर अर्डर दिने पेसा बनेको विश्लेषण गर्दै उनले राजनीति गर्नका लागि स्वयम्ले सबै काम गर्नुपर्ने सुझाव छ । बाल्यकाल, फौजी संगठनका र विदेशमा हुँदा जोडिएका सहकर्मीले समेत उनको कामको प्रसंशा गर्दै आएका छन् ।