युनुसको काँधमा बङ्गलादेश
सन्त रिसाल, न्युयोर्क २०८१, भदौ २ १४:०९ 
बङ्गलादेशका २० वर्ष सत्ता चलाएकी शक्तिशाली प्रधानमन्त्री सेख हसिना वाजेद अतिवादी कामले सत्ताबाट बहिर्गमनमात्र होइन देशै छाडेर भाग्नु परेको छ । उनी भागेपछि देशको शासन सत्ता नोबेल शान्ति विजेता तथा अर्थशास्त्री मोहम्मद युनुसको काँधमा आएको छ ।
हसिनाले राजीनामा दिएर विदेश पलायनले देशमा थप हिंसा र विध्वंस रोकिएको छ । पहिले एक कार्यकाल र पछि लगातार चार कार्यकाल गरी पाँच कार्यकाल सत्ता चलाएकी हसिना विद्यार्थी आन्दोलन थेग्न नसकेपछि राजीनामा दिएर विदेश पलायनपछि देशको राजनीतिले नयाँ मोड लिएको हो । आन्दोलनरत विद्यार्थीहरूको मागलाई सम्बोधन गर्दै राष्ट्रपति मोहम्मद साहबुद्दिनले गत जनबरी ७ मा संसदीय आमनिर्वाचनबाट बनेको संसद् भङ्ग गरेका छन् । नजरबन्दमा रहेकी विपक्षी नेतृ बेगम खालिदा जियालाई रिहा गरिएको छ ।
राष्ट्रपति साहबुद्दिन र सेना प्रमुख वकर उज जमान दुवैको सहमतिमा नोबेल शान्ति पुरस्कार विजेता मुहम्मद युनुसको नेतृत्वमा अन्तरिम सरकार गठन गरिएको छ । हसिनाको पेलानमा परेर युनुस पेरिसमा बस्दै आएका थिए । अब नयाँ संसद्का लागि छिटो चुनाव गराइने छ । यसबाट छिटै मुलुकले सहज निकास पाउने आशा पलाएको छ ।
सरकारी जागिरमा रहेको विभेद र अन्यायपूर्ण कोटा प्रणालीविरुद्ध विद्यार्थीहरूले चलाएको आन्दोलनमा चर्को सरकारी दमन भएसँगै आन्दोलन झन् उत्कर्षमा पुगेको हो । अगस्ट ४ को आन्दालनमा एकैदिन ९१ मारिएपछि प्रधानमन्त्रीको राजीनामा मागसहित चर्केको आन्दोलन थेग्न नसक्ने चरणमा पुग्यो । देशव्यापी अनिश्चितकालीन कफ्र्यु लगाएर सेना परिचालन गर्दासमेत आन्दोलन रोकिएन ।
अगस्ट ५ अनियन्त्रित हजारौँको भिडले सरकारी कार्यालयहरू, प्रहरी चौकी र अन्य स्थानमा आव्रmमण गर्नुका साथै आगजनी समेत गरेको थियो । हसिनाको पार्टी अबामी लिगका एक नेताको स्वामित्वमा रहेको एउटा होटलमा प्रदर्शनकारीहरूले लगाइदिएको आगोमा परी २४ जनाको मृत्यु भएको थियो । सोमबार राजधानी ढाकालगायत सहरभरि सेना र प्रहरी परिचालन भएका थिए । मोबाइल फोन र इन्टरनेट समेत कैयौँ घण्टासम्म अवरुद्ध भएका थिए । सोमबारको हिंसामा पनि ठूलो सङ्ख्यामा आन्दोलनकारी र सर्वसाधारण मारिएको विवरण आए पनि आधिकारिक तथ्य बाहिर आएको छैन ।
अन्ततः जनआव्रशले आफ्नो र परिवारका सदस्यको ज्यानसमेत जोखिममा परेको ठानी हसिनाले अगस्ट ५(सोमबार)मा राजीनामा दिई भारततर्फ पलायन भइन् । उनको सत्ता ढलेसँगै राजधानी ढाकामा आन्दोलनकारीहरूले खुसी मनाउनुका साथै प्रधानमन्त्रीको सरकारी निवासमा र हसिनाका पिता बङ्गलादेशका संस्थापक नेता सेख मुजिबुर रहमानको सालिकसमेत तोडफोड गरे ।
बङ्गलादेशमा विद्यार्थीहरूले लामो समयदेखि कोटा प्रणाली हटाउनुपर्ने माग गर्दै आएका हुन् । विद्यार्थीहरूले आन्दोलन गरेपछि हसिना सरकारले सन् २०१८ मा यो प्रणाली हटाएको थियो । तर दुई महिना अघि जुन ५ मा ढाका उच्च अदालतले सरकारको निर्णय उल्टाइदियो । यहीँबाट हसिना सरकारको दिनगन्ती सुरु भएको हो ।
सन् २०१८ मा चार महिनासम्म विद्यार्थीले आन्दोलन गरेपछि हसिना सरकारले कोटा प्रणाली नै खारेज ग-यो । तर अचानक ढाका उच्च अदालतले गत जुन ५ मा सरकारलाई सन् २०१२ को आरक्षण प्रणाली लागू गर्न आदेश दियो ।
अदालतले सन् २०१८ भन्दा पहिले जसरी आरक्षण मिल्थ्यो त्यसलाई त्यही अनुसार नै लागु गर्न आदेश दियो । यसबाट सामान्य वर्गका विद्यार्थीहरू भड्किए र सडकमा उत्रिए । उनीहरूले चार सय जनाभन्दा बढीको ज्यान जाने गरी चलाएको दुई महिनाको हिंसात्मक आन्दोलनले अन्ततः हसिना सरकार नै ढल्यो ।
सन् १९४७ को २८ सेप्टेम्बरमा जन्मिएकी ७६ वर्षीया हसिनाले सन् १९६७ मा वाजेद मियाँसँग बिहे गरिन् । उनका पिता रहमानले सन् १९७१ मा बङ्गलादेशको स्वतन्त्रताका लागि आन्दोलनको नेतृत्व गरे र स्वतन्त्रतापछि उनी प्रधानमन्त्री बने । सन् १९७५ को १५ अगस्तमा सैनिक ‘कु’ हुँदा ढाकामा रहमान परिवारको हत्या भयो । त्यतिबेला हसिना, उनकी बहिनी रिहाना र पति वाजेद तथा छोराछोरी पश्चिम जर्मनी भएका कारण बाँच्न सफलता मिल्यो । उनीहरु सन् १९७५ मा भारत आएर छ वर्षसम्म भारतमै बसे ।
सन् १९८१ मा हसिनालाई अवामी लिग पार्टीले अध्यक्ष बनाएसँगै उनी राजनीतिमा सव्रिmय भइन् । सुरुका दिनमा उनले देशमा लोकतन्त्र स्थापनाका लागि सङ्घर्ष गरिन् । उनले बङ्गलादेश नेसनलिस्ट पार्टी (बिएनपी) नेतृ तथा पूर्वप्रधानमन्त्री खालिदा जियासँग मिलेर आन्दोलन गरिन् । दुई नेतृको अगुवाइमा सन् १९९० मा भएको आन्दोलनले बङ्गलादेशमा हुसेन मोहम्मद एर्सादको सैनिक शासन अन्त्य भई लोकतन्त्र स्थापना भयो । देशमा लोकतन्त्र ल्याउन दुई नेतृको योगदानको उच्च मूल्याङ्कन भयो । दुई नेतृ मिलेर लोकतन्त्र ल्याएपछि अब मुलुकमा सहमति र मेलमिलापको राजनीतिले स्थान पाउने अपेक्षा गरिएको थियो तर जन अपेक्षा अनुसार काम भएन ।
लोकतन्त्र स्थापित भएपछिको आमचुनावमार्फत सन् १९९१ देखि जियाले पाँच वर्ष शासन सत्ता चलाइन् । यसबीचमा हसिना र जियाबीचको सम्बन्ध चिसियो । जसका कारण बङ्गलादेशको राजनीति अस्थिर बन्न पुग्यो ।
हसिना भने सन् १९९६ मा चुनाव जितेर पहिलो पटक प्रधानमन्त्री बनिन् । त्यसको पाँच वर्षपछि भने उनी जियासँग पराजित भइन् । जसका कारण सन् २००१ देखि २००६ सम्म पुनः जिया प्रधानमन्त्री बनिन् । सत्ताको हानथापले दुई नेतृबिचको सम्बन्ध थप बिग्रियो । यो द्वन्द्व राजनीतिक प्रतिस्पर्धामा मात्र सीमित रहेन, प्रतिशोधतर्फ अघि बढ्न थाल्यो ।
दुई नेतृबीचको राजनीतिक प्रतिशोधसँगैका विरोध प्रदर्शन, हिंसा र झडपहरूका कारण तोकिएको चुनाव हुन नसकेपछि सेनाले सत्ता हातमा लियो । पछि सेना प्रमुख जनरल मोहिन उद्दिन अहमदले अर्थशास्त्री फकरुद्दिन अहमदलाई प्रमुख सल्लाहकारका रूपमा कामचलाउ सरकारको नेतृत्वको जिम्मा दिए ।
अहमद नेतृत्वको सरकारले जियालाई भ्रष्टाचार र हसिनालाई जबर्जस्ती असुलीसम्बन्धी मुद्दा लगाएर जेलसमेत हालेको थियो । मुद्दा फिर्ता लिइएपछि हसिना सन् २००८ को जुन र जिया सेप्टेम्बरमा रिहा भए । सोही वर्षको डिसेम्बर २९ मा भएको चुनाव अवामी लिगले भारी मतले जितेपछि हसिना पुनः प्रधानमन्त्री बनिन् । सन् २००९ यता उनी लगातार चार पटक सत्तामा रहिन् । विपक्षी र आफ्ना विरोधीलाई दमन गर्दै हसिनाले पछिल्ला चार कार्यकाल एकछत्र शासन गरिन् ।
पछिल्लो चार कार्यकालमा त अझ हसिना लोकतन्त्रवादीबाट तानाशाहीको बाटोमा निरन्तर अघि बढेको भन्दै उनको आलोचना भयो । सन् २०१४ यता त जियासहित विपक्षीहरूप्रति हसिना थप कठोर बनिन् । जियालाई भ्रष्टाचारको मुद्दा लगाएर जेल हालिन् । थुप्रै विपक्षी नेता तथा कार्यकर्ता जेल परे ।
त्यसैकारण हरेक चुनाव विपक्षीले बहिष्कार गरेपछि उनको सत्तामा एकलौटी भयो । विपक्षीले बहिष्कार गरेको गत जनबरी ७ मा भएको निर्वाचनमा हसिनाको पार्टीले तीन सय सिटमध्ये २२४ सिट जितेसँगै हसिना पाँचौँ पटक प्रधानमन्त्री बनिन् तर यस पटक भने उनलाई सत्ता शुभ भएन । देशै छाडेर भाग्नु प-यो ।
पछिल्लो निर्वाचनबाट झन् शक्तिशाली प्रधानमन्त्रीको रुपमा उदाएकी हसिनाको पतन हुनुमा उनको शासकीय कार्यशैली जिम्मेवार छ । बङ्गलादेशमा लोकतन्त्रको लागि लडेकी हसिना लोकतान्त्रिक आवरणको बलमा अधिनायकवादी बाटोमा हिँड्दा अन्ततः मुलुकै छोडेर भाग्नु परेको हो ।
क्याटेगोरी : बिशेष, विचार / ब्लग
ताजा अपडेट
- चालु १६औँ अधिवेशनमा राष्ट्रियसभाबाट १२ वटा विधेयक पारित
- सरकारको ध्यान राजनीतिक स्थिरतासँगै नीतिगत स्थिरतामा केन्द्रित छः उपप्रधानमन्त्री पौडेल
- विदेशी लगानी प्रवर्द्धन र व्यापार विस्तारमा ध्यान दिन जरुरी छ: मन्त्री भण्डारी
- असोज २ गते मुख्यमन्त्री कार्कीले विश्वासको मत लिने
- भारतलाई चिढ्याउने बाङ्ग्लादेशको ‘मेगाफोन कूटनीति’ के हो?
- अन्तत: २५ सय बिन्दुमा खुम्चियो शेयर बजार
- पाँचथरमा मृतक दुई बालबालिकाका परिवारलाई पाँच-पाँच लाख दिइने
- विश्व बैंकका उच्च अधिकारी र उपप्रधानमन्त्री सिंहबीच भेटवार्ता
धेरैले पढेको
- सुनचाँदीमा सिन्डिकेट लगाएको भन्दै नेपाल राष्ट्र बैंकविरुद्ध सर्वोच्चको कारण देखाऊ आदेश
- समसामयिक राजनीतिक व्यङ्ग्य
- ढोरपाटन जोड्ने सडक कालोपत्रे गरिँदै
- चिया पसल पनि कम्पनी ?
- युनिश शाहीको गीत ‘धारिलो तिर˝ को भ्युज वान मिलियन नाघ्यो
- राजेन्द्र विमल र हरिहर शर्मालाई पुरस्कृत गरिने
- एक्सेल डेभलपमेन्ट बैंकको ट्राफिक प्रहरीलाई सहयोग
- इन्फिनिटी लघुवित्तको सातै प्रदेशमा तालिम सम्पन्न
तपाईको प्रतिक्रिया